اگر مدیریت بحران را «برنامهریزی برای کنترل بحران» بدانیم، باید چهار مرحله را به منظورِ برنامهریزی برای کنترل بحران به انجام رساند. نخست باید پدیدههای ناگوار پیشبینی شوند؛ سپس باید برنامههای اقتضایی تنظیم شوند؛ پس از آن باید تیمهای مدیریت بحران تشکیل شوند و آموزش ببینند و سازماندهی شوند؛ و سرانجام باید برای تکمیل برنامهها، آنها را بهصورت آزمایشی و با تمرین عملی به اجرا درآورد
اهداف مدیریت بحران : ـ رفع شرایط بحران و اضطرار؛ ـ بازگرداندن سریع جامعه به حالت عادی؛ ـ کاهش آسیبهای ناشی از بحران چه جانی و چه مالی؛ ـ کاهش اثرهای بحران در جامعه و مقابله با آن با کمترین هزینهها؛ ـ ایجاد آمادگی در جامعه برای مقابله با بحران؛ ـ بازسازی مناطق بحرانی ازلحاظ فیزیکی و روانی و فرهنگی؛ ظـ ایجاد تمرین و آموزش و مانورها در مناطق جهت آمادگی برای مقابله با بحران برای مدیران و مردم.
رویکرد جامع در مدیریت بحران عبارت است از : ۱ ) مرحلۀ پیشگیری ۲ ) مرحلۀ آمادگی ۳ ) مرحلۀ مقابله ۴ ) مرحلۀ بازسازی
پیشگیری: مجموعۀ اقداماتی است که پیش از وقوع بحران با هدف جلوگیری از وقوع مخاطرات یا کاهش آثار زیانبار آن انجام میشود.
آمادگی: مجموعۀ اقداماتی است که توانایی جامعه، دولت و مردم را در انجام مراحل مختلف مدیریت بحران افزایش میدهد. آمادگی شامل جمعآوری اطلاعات، آموزش، پژوهش، برنامهریزی ایجاد ساختارهای مدیریتی، تأمین منابع، تمرین و مانور است.
مقابله: شامل امداد، نجات، بهداشت، درمان، تأمین امنیت، ترابری، ارتباطات تدفین، دفع مواد زائد جامعه، دفع فاضلاب، مهار آتش، کنترل مواد خطرناک سوخترسانی و هشدار است.
بازسازی: بازگرداندن شرایط یک منطقۀ آسیبدیده پس از بحران به شرایط عادی با در نظر گرفتن ویژگیهای توسعۀ پایدار و کلیۀ ضوابط ایمنی است. حال سوال اینجا است که پیشگیری در مدیریت بحران در کشور ما چه جایگاهی دارد؟ و آیا با وجود اینکه میدانیم کشور ما در معرض بلایای طبیعی مثل زلزله و سیل قرار دارد، با ایجاد بحران های انسان ساز مانند ساخت و ساز بر روی گسل های اصلی و از بین بردن زیست گاه به کمک بلایای طبیعی بشتابیم و بخاطر منافع افراد سودجو موجبات خسارت های کلان به کشور شویم. اندکی بیاندیشیم همواره پیشگیری بهتر از درمان است.
برگرفته از :
کنترل برنامهریزیشدهی بحران